قرار ملاقات شبانه ...

 این پست رو به درخواست دوستان نازنینی مینویسم که توی کامنتهاشون ازم خواسته بودن طریقه خوندن نماز شب رو به زبون ساده بگم. اول از همه ازشون ممنونم که باعث شدن من برای این که بتونم پست جامعی بنویسم، برم در این مورد مطالعه کنم. اگه به خاطر اونها نبود، من به دانسته های اندک خودم قانع بودم و از اینهمه چیزهای زیبا درباره نماز شب بی نصیب میموندم. واقعاً ممنون.

اما حقیقت اینه که من به این نتیجه رسیدم که خداوند دنبال بهانه بوده تا آدمها رو به بهشت ببره و خیر دنیا و آخرت رو نصیبشون کنه و برای همین نمازی رو قرار داده به نام نماز شب ...

فکر میکنید شوخی میکنم؟ خودتون قضاوت کنید:

* آخه چه عبادتیه که حتی خوابیدن با نیتش صدقه محسوب میشه؟

«کسی که به نیّت بیدار شدن برای نماز شب بخوابد خواب او نوعی صدقه بشمار می‌آید و خداوند متعال برای او پاداش نماز شب را مقرّر می‌دارد»!

* یا حتی این که آدم موقع انجامش از شدت خواب آلودگی تلو تلو میخوره هم ثواب داره:

«امام صادق (ع) : گاهى بنده خدا آخر شب بیدار مى‌شود، درحالیکه از کسالت خواب به چپ و راست خم مى‌شود و یا سرش را خم کرده و چانه‌اش را به سینه مى‌چسباند، پس در این هنگام، خداى تعالى امر مى‌کند، تا درهاى آسمان باز مى‌شود، سپس به فرشتگان مى‌فرماید: به بنده من نگاه کنید، با آن که نماز شب را بر او واجب ننموده‌ام، ولى به سبب تقرب به من، خود را به چه زحمتى وادار نموده است و یکى از این سه خواسته را از من مى‌خواهد: یا گناه او را بیامرزم و یا تجدید توبه نموده با من رابطه برقرار کند و یا آن که روزى بیشترى مى‌خواهد اى فرشتگان! شما شاهد باشید هر سه مورد را به او بخشیدم.»

* و این که از بس پاداشش بزرگه اصلاً به بیان نمیاد. برای همین در قران از اون پاداش با عبارت «قُرّهَ عَین» یاد شده. یعنی چیزی که با دیدنش از شادی چشمها برق میزنه و به زبون بر و بچز، آدم کف میکنه!

«امام صادق (ع) :هیچ عمل نیكى نیست مگر اینكه ثواب روشنى در قرآن براى آن بیان شده، مگر نماز شب كه خداوند بزرگ، ثواب آن را روشن نساخته به خاطر عظمت و اهمیت آن؛ لذا فرموده است: هیچكس نمى‏داند چه ثوابهایى كه مایه روشنایى چشمان است براى کسانی که نماز شب میخوانند، نهفته شده است»

و یک عالمه ثواب دیگه ...

حالا اییییییینهمه ثواب در قبال چیه: فقط 3 یا نهایتاً 11 رکعت نماز، که اون هم هزار جور بونس و تخفیف شامل حالش میشه. خودتون ببینید:

*** زمان نماز:

زمان خوندن نماز شب از نیمه شب شرعی (یعنی 11 ساعت و ربع بعد از اذان ظهر) شروع میشه و تا اذان صبح ادامه داره. الان که ساعتها رو جلو کشیدن حدوداً از ساعت 12 و نیم شب به بعد میشه این نماز رو خوند. اما برعکس نمازهای واجب که هرچی اول وقت تر خونده بشن، فضلیتشون بیشتره، نماز شب هرچی آخر وقت تر خونده بشه، فضیلت بیشتری داره. یعنی هرچی به اذان صبح نزدیکتر میشیم، فضیلت این نماز به صورت تصاعدی بالا میره.

اما خوندن این نماز اینقدر ارزشمنده که خداوند همه جوره کار رو راحت کرده تا هیچکس بهانه ای برای نخوندنش نداشته باشه. مثلاً:

* مسافر و کسى که براى او سخت است نافله شب را بعد از نصف شب بخواند، مى‏تواند آن را در اول شب بخواند.

* جوانی که می‌ترسد خواب بماند و نماز شب از او فوت شود می‌تواند نماز شب را پیش از نیمه شب شرعی بخواند.

* کسانی که برای خواندن نماز شب بعد از نیمه شب عذری دارند، مانند افراد پیر و یا کسی که از سرد شدن هوا می‌ترسد و ... می‌توانند نماز شب را قبل از نیمه شب بخوانند.

و  ...

ماحصل کلام اینکه درسته وقت این نماز از نیمه شب تا اذان صبحه، ولی خوندنش از زمانش مهمتره. یعنی اگه میدونین که اگه صبر کنید تا وقتش داخل بشه، خود نماز از دستتون میره، معطل نکنید و در آخر شب ترین وقت ممکن بخونیدش. حتی اگه هنوز نیمه شب نشده باشه.

*** خود نماز:

نماز شب کلاً یازده رکعته. یعنی 4 تا نماز 2 رکعتی (2 رکعتها دقیقا مثل نماز صبح هستند، بدون هیچ سوره یا ذکر خاصی) با نیت نماز نافله ی شب + یک نماز دو رکعتی دیگه (باز هم دقیقا مثل نماز صبح)، به نام نماز شفع + یک نماز یک رکعتی به نام نماز وتر.

تموم شد ... به همین سادگی، و به همین خوشمزگی!

اما خوشمزه تر اینه که میشه بدون هیچ عذر و بهانه ای به جای این 11 رکعت، فقط همون 2 رکعت نماز شفع و یک رکعت نماز وتر رو خوند ... بله درست شنیدید: میشه با 3 رکعت، ثواب کل نماز رو برد ...!

تازه اگه وقت کم باشه و چند دقیقه بیشتر به اذان صبح نمونده باشه، میشه فقط نماز وتر رو خوند (یعنی فقط یک رکعت) و این به عنوان نماز کامل پذیرفته میشه!

*** پس اصل ماجرا همین 11 رکعته ... یا حتی اگه دلتون خواست 3 رکعت ... اما حالا اگه بخواین به قول معروف پلوی زعفرون دار داشته باشین، مستحباتی هست که میتونین انجام بدین و حالش رو ببرین! و یک عالمه ذکرها و مستحباتی که با یه سرچ کوچولو میتونین پیداشون کنید...

این توضیح مهمه که تمام اعمال بجز اصل اون 11 رکعت، حتی قنوت نماز وتر مستحبن و اگه دوست داشتید میتونید نخونید. یا یه قنوت ساده بگین و حتی به زبون فارسی دعا کنید! این رو گفتم که یهو با دیدن اعمال مستحبی هول برتون نداره!

اما خود من چون به غایت تنبلم و میترسم همین پلوی ساده (یعنی همین 11 رکعت) هم از دستم دربره، فعلاً دور و بر مستحبات نمی گردم. و در نتیجه نماز شبم نهایتاً یک ربع طول میکشه. و بعدش دوباره میرم میخوابم. (اعتراف میکنم که یکی دو بار که شیطون داشت گولم میزد و میگفت: «اوووووووه! با اینهمه خستگی چطوری میخوای 11 رکعت نماز بخونی!»،  به همون 3 رکعت اکتفا کرده ام!، اما اصلاً ناراحت نیستم.)

در مستحباب اون چیزی که مهمه نشاط هست ... یعنی اگه یک رکعت بخونی، ولی با نشاط و شادابی، بهتره از 10 رکعت با کسالت و از روی اکراه. وقتی خدا خودش اینقدر مهربونه که گفته عیبی نداره، هر وقت برات سخت بود، یا اصلاً هر وقت دلت خواست میتونی به جای 11 رکعت، 3 رکعت بخونی و من همون ثواب رو بهت میدم، من چرا بیخود مته به خشخاش بذارم؟ ... میگن شاه میبخشه، ولی وزیر نمی بخشه، حکایت اینجور وقتهاست!

*** تازه این نماز جزو نمازهای مستحبیه و مشمول تمام قوانین اون نمازها میشه، یعنی:

* میشه اون رو در حالی که رو به قبله نیستیم، یا درحال حرکت هستیم هم بخونیم ... یا حتی درحال دراز کشیدن (در این باره از دفتر مرجعتون سوال کنید تا دقیقاً براتون شرح بدن...)

* میتونیم دیگه سوره رو نخونیم و به حمد کافی اکتفا کنیم.

* برخلاف نمازهای واجب، در نماز مستحبی اگه در تعداد رکعتها شک کردیم میتونیم هر طوری راحتتریم تصمیم بگیریم. یا مثلاً اگه اعمال رو کم و زیاد انجام دادیم نمازمون باطل نمیشه.

*** فکر کردین تموم شد؟ نخیر! یه سورپرایز دیگه هم هست:

حالا اگه با تمام این حرفها خواب موندیم، یا به هر علتی نتونستیم شب نماز شب رو بخونیم، میشه توی روز قضاش رو بخونیم. اونوقت نه تنها خدا ناراحت نمیشه، بلکه تازه بنده ی نورچشمی هم میشیم. به این روایتها توجه کنید:

* «از امام صادق (ع) روایت است که شخصی به آن حضرت عرض کرد: فدایت شوم چه بسا اتفاق می‌افتد که یک، دو، یا سه ماه نماز شب از من فوت می‌شود و من آن را در روز قضا می‌کنم. آیا این کار جایز است؟ فرمودند: به خدا قسم این کار مایه روشنی چشم تو است. و این جمله را سه بار تکرار کرد.»

* «رسول خدا (ص) فرمودند: خدای تعالی به بنده‌ای که قضای نماز شب را بجای می‌آورد مباهات می‌کند و می‌فرماید: ای فرشتگان، این بنده چیزی را که به او واجب نکرده‌ام قضا می‌کند. گواه باشید که من او را آمرزیدم.»

و اینکه قضاى نماز شب بر تقدیم آن (یعنى پیش از نیمه شب خواندن) رجحان دارد. یعنی اگه میدونیم شب خواب میمونیم، لازم نیست قبل از نیمه شب نماز رو بخونیم، بلکه بهتره صبر کنیم فرداش قضاش رو بخونیم. جالبه نه؟

* حالا جالبتر اینه که این وسط برای اونهایی که مشتری دائم باشن یه تخفیفهایی هم هست! مثلاً حاج آقا فاطمی نیا میگن:

«دانشجویی که فردا امتحان دارد و وقت نمی کند، یا زنی که کارهای خانه را انجام داده، شب خسته است و نمی‌تواند برای نماز شب بلند شود، اگر فرزندش از خواب بیدار شد و خواست شیر بخورد، یا باد دری را باز کرد، یا به هر صورتی که نیمه شب بیدار شد،‌ ذکر «یا اکرم الاکرمین» را بگوید و دوباره بخوابد،و مطمئن باشد که ثواب نماز شب را خواهد برد.»

*** 

یکی از اسامی روز قیامت یوم الحسرت هست ... 

یعنی در اون روز آدمها کلی حسرت میخورن که چقدر آسون میشده بهشتی بشن و نشدن. وقتی داشتم درباره نماز شب تحقیق میکردم تمام مدت این موضوع در سرم دور میزد که چرا من تا الان نفهمیده بودم که نماز شب خوندن چقدر راحته و چقدر خدا برامون تسهیلات ایجاد کرده که یه وقت این فیض عظیم رو از دست ندیم. چرا همه فکر میکنن نماز شب خوندن یه چیزیه تو مایه های کوه کندن!

در واقع داشتم فکر میکردم با اینهمه مهربونی خدا، آدم باید چقدر در بد بودن مهارت داشته باشه که از اینهمه همراهی ها و گذشتها و آسان گیری های خدا بی نصیب بمونه و نتونه درست و زیبا زندگی کنه و عاقبت کارش به جهنم ختم بشه.

به نظر حقیر، اگر کسی طالب راه نجات باشد

و بخواهد به کمال واقعی برسد

 و از معانی توحید بهره ببرد ؛

باید به چهار چیز تمسک جوید :

اول : حضور قلب دائم0

دوم : توسل به اهل بیت علیه السلام0

سوم : گدایی شبها0

چهارم : احسان به خلق0

" شیخ رجبعلی خیاط "